قال الشیخ الصدوق رحمه الله فی الخصال: حَدَّثَنَا أَبِی رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیُّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عُبَیْدَةَ الْحَذَّاءِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: أُتِیَ النَّبِیُّ(صلّی الله علیه و آله) بِأُسَارَى فَأَمَرَ بِقَتْلِهِمْ وَ خَلَّى رَجُلًا مِنْ بَیْنِهِمْ فَقَالَ الرَّجُلُ یَا نَبِیَّ اللَّهِ کَیْفَ أَطْلَقْتَ عَنِّی مِنْ بَیْنِهِمْ فَقَالَ أَخْبَرَنِی جَبْرَئِیلُ عَنِ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ أَنَّ فِیکَ خَمْسَ خِصَالٍ یُحِبُّهَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ الْغَیْرَةَ الشَّدِیدَةَ عَلَى حَرَمِکَ وَ السَّخَاءَ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ وَ صِدْقَ اللِّسَانِ وَ الشَّجَاعَةَ فَلَمَّا سَمِعَهَا الرَّجُلُ أَسْلَمَ وَ حَسُنَ إِسْلَامُهُ وَ قَاتَلَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ(صلّی الله علیه و آله) قِتَالًا شَدِیداً حَتَّى اسْتُشْهِدَ.
سلام. در سخنرانی‌ام از تعبیر زیبای "غیرتک الشدیدة على حرمک" در این روایت زیبا چند نکته ناب استفاده کردم:
۱. تعریف ملا مهدی نراقی از غیرت به حمیّت و معنای حمیت که گرمی و ... است. یادم افتاد که یکی از کنیه‌های حضرت عباس در عراق "أبا الرأس الحارّ" است!
٢. در قرآن تعبیر "حمیّة الجاهلیّه" (فتح/۲۶) آمده که با عنایت به تفسیرش، نکات نابى داره.
٣. تعبیر "حرم" درباره خانواده بار معنایی بالایی داره. "جمهوری اسلامی حرم استِ" شهید حاج قاسم عزیز هم ریشه در همین فرهنگهای روایی داره.
٤. غیرت، ریشه در فطرت دارد.
۵. روایت دیدم البته از ابن عباس که حضرت موسی خیلی غیرتی بوده تا حدی که با رفیقاش مصاحبت خانوادگی نداشته تا رفیقاش خانمش را نبینند. اونم چه خانمی: تمشی على استحیاء! (قصص/25)
٦. تعریف قرآنی زن: أ و من ینشأ فی الحلیة و هو فی الخصام غیر مبین (زخرف/١٨) غیرت مرد سبب می‌شود که این حسّ به‌رخ‌کشیدن زیبایی و زیورها» در چارچوب خانواده بماند و نیز، غیرت مرد خانواده، غیر مبین بودن دختران و زنان خود را پوشش می‌دهد و پشتیبان اوست!
۷. به نظرم آمد که در این تعبیر با عنایت به اون آیه "حمیة الجاهلیة" یه تعریضی به این شخص هست که همان نداشتن "غیرت دینی" است.
۸. نمونه‌ای از غیرت در جاهلیت: مرکبی که در شب عروسی خانمشان را سوار بر آن به خانه بخت آورده‌اند را می‌کشتند تا شخص دیگری سوار نشه!
٩. شخص غیرتمند بر ناموس و دین و سخاوتمند و خوش‌اخلاق و راستگو و شجاع، زیبنده زیستن است.
۱۰. جامعه هم مثل شخص دارای حیات و ممات و سرزندگی و پژمردگی است.
۱۱. جامعه‌ای که این ۵ خصلت را داشته باشد، مستحقّ حیات است.
۱۲. داستان اسلام آوردن عُدَیّ بن حاتم طایی نشان داد که پیامبر با بخشش دختر اسیرشده حاتم طایی به سبب سخاوت و جود پدرش زمینه‌ساز یک جذب حداکثری و کادرسازی شدند.
۱۳. پیامبر اکرم گره‌های ذهنی عدی بن حاتم را برای اسلام آوردن، باز کردند: «شاید به دلیل کمی مسلمانان، اسلام نمی‌آوری ...»
https://eitaa.com/ayyamollah/108
